November 2022. Is er hoop?

Het laatste bezoek aan Ethiopië, begin november 2022, is moreel een beetje verwerkt. Om het helemaal te verwerken zal de huidige situatie nog heel veel moeten verbeteren. Op 2 november 2022 werd een bestand afgesloten tussen de strijdende partijen en met mondjesmaat worden de eerste stapjes gezet. Communicatielijnen gaan open, medische- en voedselhulp wordt toegestaan, wapens worden ingeleverd. Een heel klein lichtpuntje. De weg is nog lang, het wantrouwen groot.

Een update in 3 punten.

*De gewone Ethiopiër in de straat begrijpt van de toestand niets. In Addis-Abeba wonen alle etnische groepen door elkaar en er is geen spanning te bespeuren. Wat er wel opvalt is dat alle openbare werken zo goed als stilliggen, meer bedelaars in de straten dan voorheen, geen toeristen, bij gebrek aan valuta is de zwarte koers het dubbel van de officiële. De stad is groot, vol, vies en vuil.

*Wat met het vredesakkoord als de Eritreeërs er niet in betrokken zijn? Wie doet ze wat? Wie beschermt een ontwapend Tigray tegen hun aartsvijand en buur Eritrea? Wat met het plan van Aby Achmed, de leider in Ethiopië, om een uitweg naar de zee te vinden? Djibouti is lastig dus blijft alleen Eritrea over. In het grotere plaatje laat hij Tigray en Eritrea mekaar uitmoorden om dan zelf als redder des vaderlands het stoute Eritrea binnen te vallen en zich een doorgang naar de zee te vechten……

*Oorverdovende stilte in het Westen. Geen elektriciteit in Oekraïne is wereldnieuws. In Tigray zit men al 24 maanden zonder elektriciteit, zonder stromend water, zonder scholen, zonder banken, zonder internet. Zes miljoen mensen opeengepakt in een streek waar er voor de oorlog ook al niet genoeg voedsel was. Voorzieningen platgebombardeerd, onvoorstelbare plunderingen door het Eritrese leger. Verkrachtingen, wetteloosheid. Vandaag nog kreeg ik een zeldzaam berichtje: ‘It’s not good. Still suffering. But they don’t kill that much this time…..’ Axum, 2022!!!

Netsanet, Mahlet, Fana, Samri, Tsege…ze slaan er zich doorheen. Ze hebben dingen meegemaakt die niemand hoeft mee te maken en nazorg, psychische bijstand, opvang….het bestaat allemaal niet. Geconfronteerd met duizenden gewonde jongeren zonder medische hulp, hongerende weeskinderen, gebrek aan alles.

Ze klampen zich net als wijzelf vast aan het sprankeltje hoop dat Kerstmis voor hen ook een feest van vrede mag zijn dit jaar. Terug kunnen communiceren met hun geliefden buiten Tigray. Zich terug mens voelen met een thuis zonder angst. Het kan, maar er is nog veel werk nodig. En veel steun…….

PROJECT AXUM! WAT?

Meisjes onderwijzen is een van de beste ideeën van de wereld ooit. Als vrouwen onderwijs hebben gevolgd gebeuren er allerlei prachtige dingen in een samenleving. De beroepsbevolking wordt diverser en kan betere beslissingen nemen en meer problemen oplossen. Goed opgeleide moeders besluiten minder kinderen te krijgen en meer kinderen blijven in leven. Er wordt meer tijd en energie geïnvesteerd in elk kind. Het is een zichzelf versterkende veranderingscyclus!

(Hans Rosling, Feitenkennis, p.80, Uitgave van Het Spectrum)

Met een gemiddeld inkomen van geen 5% van het gemiddeld inkomen in Vlaanderen, met een bevolking die na Nigeria de grootste is in Afrika, met een land vol etnische conflicten die in 2020 tot een gewapend conflict leidden, met een mannenmaatschappij waar vrouwen in een ondergeschikte positie leven, met een bevolking die voor 80% van de landbouw leeft, met een munt die op 10 jaar van 12 naar 65 birr voor 1 euro daalde…..is het geen evidente opdracht om meisjes naar school te sturen en later naar de universiteit of hogeschool.

Het gaat ook niet ‘enkel’ om naar school gaan. Enerzijds is het een ontvoogding, een duw naar zelfbewustzijn, een wapen om onafhankelijk te zijn. Anderzijds is het een project dat door een hele groep mensen moet gedragen worden, in de eerste plaats door de familie die het met een kostwinner of huishoudhulp minder moet doen tijdens de studies. Ook voor jongens is het niet altijd gemakkelijk maar tegenover het gevecht dat meisjes moeten leveren zijn hun problemen nihil.

Na jaren van vallen en opstaan vonden we de juiste mix van morele en financiële steun om met succes steeds nieuwe meisjes een kans te geven om een toekomst uit te bouwen.

In deze blog kan je lezen hoe het project groeide en wat we deden sinds 2009. Enkele leuke verhalen om kennis te maken met cultuur en tradities. Veel foto’s uit het groene Ethiopië met zijn authentieke cultuur. Spijtig genoeg speelt het aanhoudende conflict in Tigray ons parten maar ook nu kunnen we ze niet in de steek laten. Overleven en de draad terug oppikken zodra mogelijk is onze opdracht nu!

En een oproep om uw steun! Alleen kunnen we het niet .

Onder het moto ‘één euro hier is één euro ginder‘ verzekeren wij jullie dat we werken zonder dat er iets verloren gaat. Onze bezoeken ginder beschouwen we als vakantie en worden dan ook door onszelf betaald. Geen administratie, geen werkingskosten, geen vergoedingen. Financiële steun is welkom op BE61 0357 1559 5717 van Peter De Cock/Axum

Veel leesplezier! Vragen, suggesties en meer inlichtingen over ons project of over Ethiopië in het algemeen zijn steeds welkom op <decock.p@skynet.be>.

Je kan ons ook steunen via Trooper. <trooper.be/projectaxum>

Verveling….Hoe dat? Let’s play!

Je zou het zo vlug nog niet bedenken maar verveling is één van de grootste problemen in Ethiopië.

Velen zijn wel druk in de weer met het beredderen van de huishoudtaken maar voor nog meer jongeren en heel veel kinderen is het verveling troef, elke dag opnieuw.

De oorzaak? Er is weinig of niets dat voor verstrooiing zorgt. Geen kranten of tijdschriften, geen speelgoed, geen theater of bioscoop die naam waardig, geen boeken, geen knutselmateriaal, geen muziekinstrumenten, geen jeugdbeweging, geen sportclubs, geen monitors of akela’s, geen zwemclubs of dansverenigingen, geen OKRA of Femma, geen vakbonden….

Buiten de hoofdstad is het erg gesteld met het verenigingsleven. Natuurlijk zijn er enkele organisaties maar voor de meeste mensen is de financiële bijdrage te hoog, is er geen geld om kledij of materiaal te kopen, is het transport naar en van te duur… De kerk probeert om de zieltjes via zang en gebed niet te verliezen, soms slaagt iemand er eenmalig in om een groots spektakel op poten te zetten zoals een ‘run for bread’, maar het gestructureerde organiseren van regelmatige bijeenkomsten lijkt niet te lukken. Meisjes vlechten elkaars haar elke dag in een ander patroon, jongens poetsen schoenen of verkopen nootjes. Kinderen worden groot op de straat met zelfgemaakte voddenvoetballen, creatievelingen knutselen wat speelgoed van blikjes en kroonkurken. Lego, Fisher Price, Playmobil, Barbies, modeltreintjes en autootjes, popits en slijm maken, een eenvoudige puzzel….nihil! Buiten de grote steden is voor 75% van de mensen televisie kijken niet haalbaar. Kaarten als er kaarten zijn, een ingewikkeld bordspel met steentjes waarvan iedereen de spelregels vergeten is, is wat er rest.

Wat biedt dan wel verstrooiing? De kerk. Trouwfeesten en begrafenissen. Traditionele feesten zoals Ashenda en Timkat. Smartphones zijn van levensbelang voor al wie het zich kan veroorloven. Muziek beluisteren, telefoneren, foto’s trekken, sociale media. De drempel om die smartphone eindeloos te gebruiken is laag, voor velen betaalbaar omdat het na eten dé prioritaire uitgave is. Injera en een smartphone, de rest zien we wel.

Een baby groeit op liggend op een bed, starend naar de zoldering, gedragen op de rug van kleine grote zus. Geen rammelaars, geen draaiende mobiel, geen knuffel. Geen prikkels die de hersenen doen werken. Hier start de achterstand die velen nooit meer inhalen. De school is voor velen een welkome afleiding, als er geld is voor een uniform.

Verveling! Bron van hoge geboortecijfers. Wat doe je als er niets te doen is, als er geen elektriciteit is, als er geen voorbehoedsmiddelen zijn? Iedereen een werkende televisie zou nog de beste geboortebeperking zijn.

En dan maar zoeken naar een gezelschapsspel dat we hen kunnen leren. Ze houden van groepsspelletjes, niet te lang, niet te moeilijk maar wel competitief….en daar was Rummikub! Een schot in de roos. Uren spelplezier met korte partijtjes, hersentraining, robuust, duidelijke regels, geen taalbarrières, geen voorkennis vereist, overal te spelen. Meer moet dat niet zijn.

Dank u wel meneer of mevrouw R. Ummikub! 🙂 Als er nog iemand zo een spel weet, laat maar weten!

We zijn februari 2022

Stilte, relatieve stilte aan het front, stilte in de media, stilte op WhatsApp, stilte in de wereld. Na corona eist de inval van Poetin in Oekraïne al de aandacht op van de wereld. Elke dode in het Oosten is blijkbaar zoveel belangrijker dan de duizenden doden in het Ethiopisch conflict. Opvang wordt geregeld voor duizenden oorlogsvluchtelingen terwijl een visum om Ethiopië te ontvluchten geweigerd wordt. Het stemt mij triestig. Afrika blijft het vergeten continent.

We hebben geluk dat Milen in Addis Abeba verblijft en we met haar contact kunnen houden. Uit Axum blijft het stil. We weten wel dat ze allemaal nog in leven zijn maar wat voor leven ze leiden kunnen we ons niet indenken. Mensen die je zo nabij zijn lijden honger en je kan ze niet helpen. Via, via kunnen we wat geld opsturen maar er loeren altijd profiteurs om de hoek die je willen helpen voor 35% commissie. Helpen?? Profiteren van andermans ellende noem ik dat. Goed dat er nog anderen waren zodat er toch wat hulp ter plaatse is gekomen.

Tijdens de aanvallen van de TPLF op Amhaars gebied was het voor Milen ook zeker niet veilig in Addis. Meermaals nachtelijke controle en éénmaal wordt ze opgepakt. Wanneer de politie(?) op haar gsm onze gegevens vindt wordt ze verplicht om geld te vragen om haar vrij te kopen. Het alternatief is deportatie naar de koffieplantages in het Zuiden en verplichte tewerkstelling. Vele van haar vrienden zijn zo al verdwenen. Aan wat doet dat mij denken….. Dus betalen maar: een fortuin van 1200 euro, zonder ontvangstbewijs en zonder de garantie dat ze morgen niet terugkomen. Corruptie ten top!

Nadat de TPLF terug getrokken is tot in Tigray – enerzijds om vredesgesprekken de kans te geven, anderzijds door het militaire overwicht van het Ethiopische leger dat Turkse en UAE drones heeft gekocht en hiermee de kansen deed keren – wordt het ook wat rustiger in Addis Abeba. De noodtoestand wordt opgeheven en de dagelijkse razia’s stoppen. Tigray blijft echter afgesloten. We hebben het raden naar de toestand ginder. Maar het ziet er niet goed uit.

Onze bezorgdheid deze dagen gaat uit naar hen allen maar toch in het bijzonder naar Samri, de jongere zus van Tsege. Ze was zo goed bezig in de school. Nadat de andere meisjes 1 voor 1 een diploma haalden was zij de voorloper van de nieuwe lichting die we in gedachte hadden. Ze had alles om het te maken. Intelligent, gezond, wilskrachtig, sober, een veilige thuis…en veel dromen. Eerst corona, daarna een nutteloze oorlog hielden haar twee jaar van de schoolbanken. Hopelijke kunnen we met haar als voorbeeld ons project nieuw leven inblazen. De wonden helen. De verloren tijd terug inhalen.

We kunnen alleen maar zorgen dat we klaar zijn. Klaar als we ze terug kunnen bereiken en helpen. We zullen ons steentje bijdragen om al die weeskinderen een hart onder de riem te steken en van de hongersdood te vrijwaren.

En de morele steun!! Bij gebrek aan een legertje psychologen zullen ze ons nodig hebben om de trauma’s te verwerken. De wreedheden, de plunderingen, de angst, de honger. Terug liefde in hun hart brengen zal een werk van lange adem worden. We zullen al onze ervaring hier en ginder moeten aanspreken om hen te doen aanvaarden dat ze vroeg of laat toch terug samen moeten leven en dat haat hun niets zal vooruit brengen. Gemakkelijk gezegd vanachter het toetsenbord maar in de praktijk zal het immens worden. Professionele posttraumatische stress opvang…??? Hallo, nooit van gehoord! Het zal van elkaar moeten komen en van hun rotsvast geloof dat er ergens een betere wereld is.

Maar we geven niet op. daarvoor zitten ze té diep in ons hart.

Een neutrale dagelijkse update van de situatie in Ethiopië vind je op: http://www.newsnow.co.uk

In de zoekfunctie zet je ‘Ethiopia’ en je krijgt een overzicht van wat er in de wereld verschijnt over Ethiopië

Augustus 2021

De situatie in Tigray is helemaal omgedraaid. De voorlopige regering in Mekele heeft het hazepad gekozen en is gevlucht. Hierdoor heeft het Ethiopische leger, dat al zwaar ongemotiveerd was, zich terug getrokken. De Eritreeërs hadden hun ‘opdracht’ vervuld en zijn met alles wat niet te zwaar of te heet was terug de grens overgestoken. De TPLF heeft op 2 weken tijd 70% van het gebied terug heroverd. Abi heeft het aan de internationale pers verkocht alsof het een humanitaire terugtrekking was om hulp toe te laten maar in toespraken heeft hij het over ‘uithongeren’ en ‘de kanker van Ethiopië’! Ondertussen blijft het gebied hermetisch afgesloten van de wereld. Geen internet, geen telefoon, geen post. Er zou wel terug elektriciteit zijn. Hulpkonvooien raken slechts sporadisch Tigray binnen. Te laat, te weinig.

Het grootste probleem is het voedsel. Humera, het vruchtbare deel van Tigray, blijft onder controle van Amhaarse milities die in tegenstelling tot het reguliere leger, wel gemotiveerd zijn om ‘hun’ gebied onder controle te houden en op historische gronden te claimen. De 2 miljoen mensen die het gebied moesten ontvluchten zitten zonder enige hulp in het resterende deel van Tigray waar de honger ook al op de loer lag. De voorraad raakt op, maar de wereld kijkt naar Afghanistan, Haïti…..

Onderzoekers van de universiteit van Gent hebben satellietbeelden vergeleken van de voorbije periode en komen tot de vaststelling dat vele gronden in Tigray er braak bij liggen. Normaal is maart de maand waarin de werkzaamheden beginnen voor de oogst in augustus-september maar nu blijkt dat er nog maar sinds juli, wanneer de TPLF het gebied terug onder controle kreeg, een klein deel van de grond bewerkt is. Tijdens de bezetting was het veel te gevaarlijk om op het land te werken. Boeren werden vermoord en jongens ingelijfd in het leger. Nu de vijand verdwenen is blijkt dat veel landbouwgereedschap verdwenen of vernield is. De ossen die zo belangrijk zijn om de ploegen te trekken zijn in de maag van de bezetter verdwenen. Er is dus veel wil maar geen kunnen!! (www.theconversation.com)

Hoe men er in slaagt om het gebied 100% af te sluiten van de buitenwereld zodat er geen zak teff, geen birr en geen woord van steun tot in Tigray geraakt, is mij een raadsel. Geen internet is geen RIA, Western Union, MoneyTransfer… Geen geld is geen voedsel, geen voedsel is de langzame hongerdood. Anoniem en nutteloos.

Verhalen en onderzoeken lekken wel stilletjes aan uit. Onderzoekers van Amnesty International kregen meerdere bevestigde getuigenissen van seksueel geweld dat als wapen gebruikt werd om de bevolking te demotiveren en te kwetsen. Een langzame genocide door jonge vrouwen te verminken zodat ze geen kinderen meer zouden baren.

Ondertussen wachten wij af. Enkel met Milen, die op tijd in Addis Abeba geraakte, hebben we contact. Zij heeft daarentegen met niemand van haar familie of kennissen contact. Ze rekende uit hoelang hun voedselvoorraad nog reikt. Probeer je haar situatie eventjes in te beelden met je ouders, je kinderen, je beste vrienden….

Het is 2 voor 12. Het verdriet en de wanhoop klinkt door in haar berichtjes. Ook de angst om in Addis opgepakt te worden. Ze heeft ook vrienden met kleine kindjes in Lalibella wonen. De TPLF is tot daar opgerukt! Dad…I don’t want them to see what I saw!

Juli 2021

Eerst en vooral welbedankt aan alle mensen die ons in het verleden al hebben gesteund. Al was het met geld, met kleding, speelgoed, aanmoedigingen en goede raad….alles kwam vroeg of laat van pas en was allemaal even belangrijk!

Onze wereld wordt helemaal op zijn kop gezet door de covid-epidemie en extreme weersomstandigheden. Onze eigen problemen eisen alle aandacht en solidariteit. En toch kunnen we alles relativeren. Vroeg of laat hervat ons leven zijn normale gang van zaken want onze weerbaarheid is sterk genoeg om op het ‘normale’ te blijven hopen….

Hoop! Voor velen in Tigray is de hoop aan flarden geschoten in een totaal nutteloze oorlog. Was het nu om goud, om coltan, om olie, om water…we zouden het nog enigszins kunnen begrijpen. Maar deze oorlog draait om macht. Pure macht over één van de armste landen ter wereld.  Vanuit pluchen sofa’s in hun paleizen dirigeren leiders hun volk de afgrond in.

Of je nu in Tigray leeft, in Amharra, in Oromia of Afar, je wilt alleen maar een huisje, voedsel en een school voor je kinderen. Oorlog zat niet in je planning. Een regio die al 100 jaar op de wereld achterstaat is nog dieper de afgrond in gebombardeerd. Om niets. Een Afrikaans Joegoslavië dreigt, met een vluchtelingencrisis groter dan die in Syrië

Het totaal ongemotiveerde leger van Ethiopië valt op 3 november 2020 Tigray binnen. Een etnisch conflict waar beide partijen evenveel schuld aan hebben wordt met de wapens uitgevochten. Gesteund door niets ontziende Amhara milities en wraakzuchtige Eritrese troepen wordt Tigray 6 maanden lang geplunderd, verkracht en vermoord.

Begin juli 2021 trek ik met 100kg. kleren en andere spullen naar Addis. De weg naar Mekele in Tigray is een paar dagen open geweest en Milen is naar Addis gekomen om het huwelijk van haar beste vriendin mee te maken. Het weerzien is enorm, traantjes vloeien, de verhalen komen. Ik bespaar jullie de wreedste passages maar het past in de geest van de boeken van Stephen King. Wat een mens een andere mens kan aandoen als hij de macht krijgt, als er geen geweten meer is.

‘We lagen op de grond onder de tafel. Mama en 3 dochters van 16, 19 en 23 jaar. We hoorden ze alles doorzoeken. We hoopten dat het vlug voorbij ging zijn. Mama zei van ons niet te verzetten, we waren zo bang. Wonder boven wonder stopten ze na een paar huizen. Waar ze geweest waren was er niets meer. Geen deur, geen tv, geen stoel, geen potten of pannen. Alleen verdriet, alleen het gevoel dat je dood was, alleen angst voor de volgende dag.’

‘Hij vroeg om burgerkleren. Hij wilde niet vechten. ‘Ze hebben mij opgepakt in Addis, een uniform en een geweer gegeven. Ik heb 1000 km. moeten lopen tot hier. Wat doe ik hier? Ik moet mijn vader op het land gaan helpen. Jullie hebben mij niets misdaan….’ Een soldaat uit het Ethiopische leger. Er waren zelfs zwangere vrouwen onder de wapens geroepen.’

‘What do you have to save your life?’

‘De mensen die uit Humera komen hebben niets meer. Alleen de kleren die ze aanhebben. Zwangere vrouwen haalden het hospitaal niet om te bevallen. Gewonde mannen waren niet snel genoeg om aan de Amharra milities te ontkomen. Wie tot hier geraakt krijgt 1 m² in de school. In de school waar Samri normaal grade 12 moest doen. Weg droom, weg hoop.’

‘Ze schoten, en ze lachten. Ze schoten niet omdat het moest maar omdat het kon.’

‘Van Axum tot Mekelle ware alle huizen beschadigd. 5 uren rijden met de bus met alleen verlaten uitgebrande dorpen. Alle ijzer was gestolen. Poorten, hekken, straatverlichting, vrachtwagens, bussen… Alle matrassen waren uit de hospitalen en de hotels gehaald. Fana haar vruchtenpers, die wij hadden gekocht voor in haar restaurantje, staat nu ergens in een Eritrese keuken. Shame on you!’

Juli 2021: De TPLF verovert het verloren gebied terug. Humera in het westen wordt heel belangrijk want daar moet het eten voor de 6 miljoen Tigreeërs vandaan komen. Omsloten door vijanden zijn ze op zichzelf aangewezen. De Eritreeërs zijn weg, fabrieken verwoest, wegen opgebroken, oogsten vernietigd. Maar de TPLF is terug! We rechten onze rug en beginnen er terug aan. Liever uitgebuit door onze eigen leiders dan door vreemde. Premier Abi heeft zijn kans gemist. Een bevrijdingsleger had het hart van de bevolking kunnen winnen maar hij koos voor een rooftocht en een bezetting. Dan liever het gezag van het eigen regime met al zijn blutsen en builen.

‘If we have to die, we better die fighting than from hunger’

Door de oprukkende rebellen besluiten ze in Addis om Tigray dan maar uit te hongeren. Abi heeft het in het parlement over terreurorganisaties en ‘de kanker van Ethiopië’. De wegen worden geblokkeerd, de elektriciteit afgesloten, het internet plat gelegd. Al het cash geld dat in de banken aanwezig was wordt meegenomen. Door het ontbreken van het internet liggen RIA, Money Transfer, Western Union… allemaal stil en kan er dus geen geld vanuit de diaspora opgestuurd worden. Er wordt terug aan ruilhandel gedaan. De armsten betalen het gelag. De honger loert om de hoek. Ngo’s krijgen geen doorgang en wie toch een poging waagt geraakt niet voorbij de controleposten zonder zijn vracht te moeten afgeven. Een Spaanse arts van AzG wordt vermoord waarop ook zij zich terugtrekken. Een markt in een klein stadje wordt ‘per ongeluk’ gebombardeerd. 80 doden en een hoop gewonden die nergens terecht kunnen…

Tsege en Netsanet geraken niet in Addis. Honderden keren proberen we te telefoneren maar steeds zegt een vriendelijke stem dat het nummer buiten het bereik van Ethiopian Telecomunnication ligt, en dan volgt er een lijst van preventiemaatregelen tegen Covid. Milen wordt met de dag ongeruster over haar familie in Axum. Het biedt haar wel troost dat de TPLF er nu terug is en de Eritreeërs verdwenen zijn. Maar als ze geen geld kan opsturen is er ook geen eten! Gelukkig hadden vele moeders in Tigray, voor wie het al de derde oorlog is in 30 jaar, hun voorzorgen genomen en zoveel mogelijk voorraad ingeslagen. Maar dag na dag wordt die kleiner.

We besluiten alles in te pakken in pakketten die ze kan verzenden zodra er terug iets mogelijk is. Het geld komt op een rekening. Ze zoekt zelf een onderkomen bij vrienden, met een klein hartje, wachtend op nieuws van het thuisfront.

Het valt niet mee om geconfronteerd te worden met het feit dat mensen die je zo goed kent, waar je zo van bent beginnen houden nu een échte oorlog meemaken. De angst, het verdriet, de eenzaamheid en hopeloosheid. De machteloosheid.

We laten jullie niet in de steek Mili, Tsege, Netsi, Samri, Fana, Soliana, Rahwa, Lydia, Meseret, Mahlet, Zufan, Haregu, Mamaye, Aaron, Meron, Tedros….   

‘Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaald ze wel’

Uit het VRT journaal van 27/03/2021, 13.00u.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

fly kiss…..

• 

• 

• 

• 

• 

• 

En nu?

En nu? We weten het niet goed.

Nooit hadden we gedacht dat mensen die ons al 12 jaar zo nabij zijn in een gruwelijke oorlogssituatie zouden belanden. De maanden zonder nieuws waren voor beide partijen hels. Zij omdat ze de meest afschuwelijke ervaring uit hun leven meemaakten. Beelden die nooit meer uit hun geheugen gewist worden. Beelden die een mens nooit zou hoeven te zien. Wat mensen elkaar aandoen als enkel de haat heerst. Opgesloten in een gebarricadeerd huis, rare ongekende geluiden, ijselijke stilten en oorverdovende knallen. Honger. Wachten op het ergste, hopend op het beste. Zoals het ook bij ons was! Slecht nieuws nog beter dan geen nieuws…als we maar wisten wat er gebeurde. Slapeloze nachten, woede om de onverschilligheid van de wereld. Eén conflict uit de vele, enkel erg voor wie er dicht bij staat. Myanmar, Yemen, Irak, het Capitool, Corona, allemaal problemen met een hoofdletter. Maar voor ons waren het Milen, Fana, Samri, Mahlet, Tedros, Zaid, Rahwa, Meseret, Aaron, Zufan, Tsege, Dawit, Meron, Lydia, Keflon,….

We schrijven 9 maart 2021. We hebben af en toe contact via de telefoon. Ze stellen het relatief goed. Axum is in shock, in chaos. Ik kan me nog altijd niet inbeelden dat de plaats waar ik vorig jaar met de kinderen danste, nu doordrenkt is met bloed en tranen. Overspoeld door vluchtelingen uit de wijde omgeving is Axum overvol. Té vol voor het voedsel dat er is. Er is géén licht aan het einde van de tunnel. Er is geen politie meer. totale wetteloosheid. Oude rekeningen worden vereffend. Vluchtelingen uit Humera worden gelogeerd in de ‘primary school’. Ze krijgen 1 (één) vierkante meter per persoon.

Fana: ‘ Please help us. It is difficult to live without work and to treat children‘. Ze heeft zo hard haar best gedaan om een restaurantje uit de grond te stampen, een toekomst voor haar 2 kindjes, het was allemaal niet vanzelfsprekend. En nu is al het werk van 5 jaar vernield en geroofd. Welke schuld heeft zij?

Een gezin met 4 kleine kinderen krijgt onderdak bij Milen. ‘Daddy…I can not let them die from hunger…‘ Ze deelden hun eten ook met andere gezinnen. Wie iemand heeft buiten Tigray die wil helpen is bij de gelukkigen.

Netsanet: ‘I try dad, I try to play with them to make them forget the war. But I am hungry and since the start of the war my period is not stopped. There are no sanitary napkins.’

Senayt: ‘They were going to Zaid her house. They beat her. She was running to her family with her 2 kids. Dawid is in Mekele to call to his American friends for help for the orphans.‘

Degene die nog iets kunnen verkopen worden ’s avonds belaagd door de soldaten. De banken zijn gesloten dus hebben ze geld in huis. Elke dag worden er mensen vernederd, geslagen, vermoord voor 1000 birr (22 euro)

We schrijven 12 maart 2021: Twee bankfilialen werken terug. Het is er ontzettend druk. Uit heel de omliggende regio stromen mensen toe hopend dat familie of vrienden hen iets kunnen toesturen. We hebben geld kunnen opsturen met RIA en ze gevraagd om voor de kinderen aan de kerk toch iéts te doen. Ik zou ze graag weerzien. Het zijn die kinderen die nu rondlopen met schoenen van Jasmijn of croqs van tante Mimi, een t-shirt van Ella, een kleedje van Inneke! Die spelen met een memory van Bregt, slapen onder fleecedekentjes gekocht met geld van de Bomma, die droomden van iets beter door jullie hulp…. Ze zijn de grootste slachtoffers. Onschuldig. Vergeten.

Milen: ‘I feel that I die everyday a little bit more. I am so empty dad. Without you, I don’t know….‘

Langzaam begint de wereld zich te bekommeren over het lot van de regio. ‘Als in Ethiopië een vluchtelingencrisis ontstaat wacht Europa een nog grotere crisis dan na Syrië’ (Styn Vercruyse in het VRT nieuws)

En toen werd het 3 november 2020….

Wie er verantwoordelijk is voor het conflict, wat de druppel was die de emmer deed overlopen, wie het vuur aan de lont stak….het zijn allemaal onze zaken niet. Wij weten alleen dat 99% van de mensen in Tigray niet zaten te wachten op een oorlog, alleen droomden van eten, school, medische verzorging, dansen, muziek, zon en regen op zijn tijd, huwelijken, geboortes en de onvermijdelijke begrafenissen. Alle dingen van het leven.. en oorlog was daar niet bij.

Door de jaren heen was de macht van Tigray niet in evenwicht met de oppervlakte en de bevolking binnen Ethiopië. Na het ten val brengen van de Derg onder Mengistu in 1991 hadden de volgelingen van Meles Zenawi de macht naar zich toe getrokken. Meestal mensen van het bevrijdingsleger en afkomstig uit Tigray van waaruit de bevrijding begonnen was. Na de dood van Zenawi in 2015 was de roep op en meer evenredige verdeling groot. Het talmen en het provoceren van weerszijden mondde uit in een gewapend conflict. Toevallig op de dag dat Biden en Trump de strijd om het presidentschap uitvochten en alle ogen gericht waren op Washington sloeg het vuur in de pan.

Weg internet, weg elektriciteit, weg stromend water, scholen, banken, winkels gesloten…. Tigray werd hermetisch afgesloten van de wereld en het werd heel bang afwachten wat er eigenlijk allemaal gebeurde. Heel schaars was het nieuws dat buitenlekte via BBC World, CNN, Al Jazeera. Wat er bekend werd beloofde niets goed. Eritrese troepen waren zich komen moeien en onder het mom van ‘de vijanden van mijn vijanden zijn mijn vrienden’ liet het Ethiopische leger de gewelddadige Eritreeërs de vrije hand wat leidde tot wreedheden, plunderingen, platbranden van de oogst die er nog over was na de doortocht van de sprinkhanen…

Groot was onze opluchting toen we half januari even contact hadden met ‘onze’ meisjes en hoorden dat ze het allemaal overleefd hadden. Er was weinig eten en de Eritreeërs gingen hun boekje dikwijls te buiten. Alles wat niet te zwaar of te heet was werd opgeladen en weggevoerd op vrachtwagens en tanks. Scholen, hospitalen, hotels, zelfs kerken werden geplunderd. Ook het restaurant van Fana in Shire moest er aan geloven. Zijzelf was met haar man en 2 kindjes kunnen vluchten naar Axum bij haar familie. Maar toen al hoorden we van de horror die zich had afgespeeld op 30 november in de heilige stad Axum…. Een oorlogsmisdaad die de hele wereld zou moeten wakker schudden maar tot op heden, 3 maart 2021, nog in mysterie gehuld blijft.

Op 30 november is de TPLF (Tigray People Liberation Front)Axum al ontvlucht. Eritrese milities vallen de stad binnen terwijl het Ethiopisch leger nadert. Enkele gewapende burgers vuren op de Eritreeërs die onmiddellijk tot vergelding overgaan. Uit schrik dat ze het gemunt hebben op het heiligste der heiligen voor de Christen Orthodoxe kerk in Ethiopië, de Ark van het Verbond die bewaard wordt in een kapel, stormen een duizendtal jongens en mannen naar de kapel om deze te beschermen. De Eritreeërs kennen geen genade. Eerst worden de oudste mannen uit de groep gehaald, in elkaar geslagen en afgevoerd (de papa van Fana) en daarna worden zo’n 750 mannen en jongens afgemaakt voor de ogen van de omstaanders…. Een bloedbad op het plein waar ik 1 jaar geleden koekjes uitdeelde aan de kinderen. Het onvoorstelbare was gebeurd.

3 dagen van schande volgden. Huis aan huis werden mensen vermoord. Er mocht niemand begraven worden ondanks dat hun religie een begrafenis binnen de 24 uur vereist. Mensen die het waagden op straat te gaan werden beschoten. Een nachtmerrie die nooit iemand zou moeten meemaken. Mobiele telefoons werden in beslag genomen opdat er toch maar geen foto’s zouden uitlekken van wat er is gebeurd. Doofpotoperatie. Dit is nooit gebeurd!

Maar ze hebben het wel meegemaakt. Samri die 15 is, Rahwa, Lydia die 16 zijn…al de anderen die die beelden nooit meer van hun netvlies krijgen. En wat stuitend was is het feit dat Christenen in andere delen van Ethiopië niet eens wisten dat hun heiligste relikwie met veel bloed van de bevolking van Axum gevrijwaard is gebleven. Totale censuur.